توانمندی و چالشهای صنعت سنگ محلات

شهرستان محلات به واسطه داشتن معادن و فراوری سنگ در ایران شناخته شده است و ذخیره سنگ های تزیینی آن به گونه ای است که فرصتی برای توسعه تولید ملی در کشور به شمار می رود.

محلات و شهرنیم ور در جنوب استان مرکزی قطب تولید سنگ نمای کشور محسوب می شوند به طوری که سه درصد از تولید سنگ و ۱۲ درصد از تولید سنگ تراورتن را در دنیا به خود اختصاص داده اند.
هم اکنون ۲۵ درصد از ذخایر سنگ تراورتن در ۱۰۰ معدن با ظرفیت ۲۰ میلیون تن استخراج و پنج هزار نفر اشتغال در این استان وجود دارد.
سنگ تزئینی تراورتن محلات دارای شهرت جهانی است و ۶۰ درصد سنگ ساختمانی تراورتن کشور از معدنهای این شهرستان تولید می شود و سالانه دو و نیم میلیون تن از این نوع سنگ دراین شهرستان استخراج می شود.
حدود ۳۰۰ واحد صنعتی فراوری سنگ در کنار معدنهای محلات ویژگی منحصر به فرد این شهرستان است که سنگ استخراجی را در همین شهرستان با نیروهای ماهر و متخصص فرآوری می کند .
۲۵ کارگاه فرآوری به فناوری روز مجهز هستند و نخستین بار در خاورمیانه، تجهیزات تخصصی برش ستون سنگی و سامانه های پیشرفته ساخت شکل های متنوع در کارگاه های مجتمع سنگبری این شهرستان در سال جاری مستقر شده است .
این سامانه نوین قادر است از طریق عکس و تصویر ارسالی به دستگاه دیجیتال، برش را به صورت خودکار انجام دهد و ستون های سنگی با ابعاد و اشکال خواسته شده را بتراشد.
با وجود این توانمندی ها و ظرفیتهای منحصر به فرد، معادن و کارگاه فراوری سنگ با چالش هایی مواجه هستند که مهمترین آنها رکود بازار داخلی و خارجی، کمبود نقدینگی، نداشتن امنیت شغلی، هزینه های بالای تولید و نبود کارگر بومی است .
دبیر کانون سنگ ایران دراین رابطه گفت: شهرک تخصصی سنگ در محلات احداث شده و این شهرستان به عنوان قطب سنگ در کشور و استان مرکزی معرفی شده است.
حسین سروش افزود: با روند رو به رکود این بازار، فعالان این حوزه می بایست تلاش کنند تا با توسعه صادرات انواع سنگ، فعالیت اقتصادی خود را رونق ببخشند.
دبیر کانون سنگ ایران بیان کرد: در صورتی فرهنگ صادرات در بین صنعتگران شهرستان نهادینه و مورد حمایت جدی دولت قرار بگیرد، با توانمند سازی تجار ایرانی سهم یک درصد صادرات سنگ ایران در جهان به چهار تا پنج درصد افزایش می یابد.
سروش ادامه داد: دسترسی محدود به بانک های بین المللی برای انجام نقل و انتقالات پول از کشورهای دیگر به داخل کشور از معضلات حوزه سنگ است که نیاز است کاستی ها در این بخش به صورت اصولی چاره اندیشی شود.
وی اظهارکرد: حوزه صنایع سنگ محلات در دوران تحریم به دلیل کاهش ساخت و ساز و افت صادرات با چالش های جدی مواجه بود و ۳۵ درصد از کارگاه های فرآوری سنگ نما و تزئینی این شهرستان غیر فعال و بقیه کارگاه ها نیز با ۵۰ درصد ظرفیت فعال بودند.
رییس انجمن صنفی سنگ محلات گفت: هر کارگاه سنگ محلات به طور میانگین ۱۵ فرصت اشتغال فراهم کرده است و با رونق تولید و صادرات این اشتغال تا ۲۰ نفر افزایش می یابد.
وی تشکیل شرکت مادر تخصصی صادرات سنگ در محلات و تجهیز کارگاه های فرآوری سنگ به فناوری روز را از راهبردهای توسعه صادرات بیان کرد.
دبیر انجمن صنفی سنگبران محلات نیز گفت: ۳۵ درصد از کارگاه های فرآوری سنگ نما و تزیینی این شهرستان غیر فعالند و بقیه نیز با ۵۰ درصد ظرفیت کار می کنند.
غلامرضا میری علت این معضل را کاهش ساخت و ساز و افت صادرات بیان کرد و گفت: سنگ فرآوری شده در این شهرستان روی دست تولید کنندگان مانده است.
وی تعداد کارگاه های فرآوری سنگ این شهرستان را ۳۰۰ واحد ذکر کرد و ادامه داد: اکنون هر کارگاه ۲۰ تا ۶۰ میلیارد ریال سنگ فرآوری شده بدون خریدار ذخیره دارد.
دبیر انجمن صنفی سنگبران محلات گفت: کارگاه هایی که سنگ استخراجی از معادن این شهرستان را با هزینه های بالا فرآوری کردند اکنون به دلیل نداشتن مکان مناسب برای انبار و نگه داری محصول تولیدی خود غیر فعال شده اند.
وی افزود: این مشکلات باعث شده فرآوری سنگ در کارگاه های این شهرستان کاهش ۶۵ درصدی را تجربه کند.
وی اظهار کرد: نبود امنیت سرمایه گذاری، نداشتن انگیزه، کاهش نقدیندگی، تورم و افزایش مالیاتها از دیگر مشکلات تولید و فرآوری سنگ در این شهرستان است.
مسئول انجمن معدنکاران محلات نیز گفت: معدن کاران محلات با تجربه ودارای مهارت و تخصص اندو با استفاده ازفناوری روز به استخراج سنگ مشغول هستند .
عزیر میرزایی افزود: برای اولین بار در کشور معادن محلات از فناوری سیم برش الماسه استفاده و آن را در کشور رواج دادند.
وی ادامه داد: به دلیل رکود بازار و عدم ثبات بازار جهانی ۴۰ درصد از معادن محلات تعطیل و یا نیمه فعال است.
میرزایی افزود: هزینه های استخراج سنگ به دلیل قیمت بالای ماشین آلات و لوازم یدکی، دستمزد کارگر و حمل و نقل بالا است و در صورتی که سنگ استخراجی خریدار نداشته باشد معدنکار به ناچار فعالیت را تعطیل و یا نمیه تعطیل می کند .
وی اظهارامیدواری کرد با برگزاری هشتمین نمایشگاه بین المللی سنگ و صنایع وابسته و ورود تجار و سفرای خارجی به نمایشگاه بازار سنگ محلات رونق بگیرد.
عضو هیات مدیره نمایشگاه بین المللی سنگ محلات و نیم ور اظهار داشت: با راه اندازی واحدهای فرآوری در حوزه سنگ، محصولات خوبی تولیدشده که قابلیت رقابت با سنگ کشورهای دیگر را دارد، تولید کنندگان کمتر سراغ صادرات رفته اند.
علیرضا کربلایی افزود: صنعتگران می بایست بازاریابی کرده و محصول تولیدی خود را صادر کنند،اما به دلیل نبود فرهنگ صادراتی، در زمینه فتح بازارهای جهانی تلاشی نکرده به بازارهای داخلی قناعت کرده اند.
وی اظهار کرد: شرایط پیش آمده بر سرراه تولید که ناشی از تحریم های بین بانکی است باعث شده تولید کننده ها برای جابجایی و گردش پول و ارز و تبادل کالا با مشکل مواجه شوند و نتوانند به راحتی بحث صادرات را دنبال کنند.
وی با اشاره به توافق صورت گرفته بین ایران و کشورهای ۵+۱ و رفع تحریم ها گفت: امید است با برداشته شدن تحریم ها مشکلات صادرات به میزان بسیار بالایی حل می شود.
وی ادامه داد: یک کار آفرین با تلاشی که در زمینه صادرات و فتح بازارهای جدید انجام می دهد دهها یا صدها شغل در کشور ایجاد می کند که این امر به میزان بسیار بالایی در کم کردن بیکاری و معضلات مربوط به آن موثر است.
مدیر روابط عمومی هشتمین نمایشگاه سنگ وصنایع وابسته محلات نیز گفت: برگزاری این نمایشگاه بین المللی در محلات راهبردی برای توسعه تجارت سنگ است که تاثیر به سزایی در رونق صادرات وبازاریابی دارد.
اکبر صفرزاده افزود: در هشتمین نمایشگاه بین المللی سنگ، معدن و ماشین آلات وابسته بیش از ۳۵۰ شرکت داخلی و خارجی و ۹۶ معدن فعال کشور از ۱۹ تا ۲۲ مهر ماه سال جاری حضور داشتند.
با توجه به اینکه صادرات و حضور در بازارهای جهانی از راهکارهای مهم رونق تولید است، پیش بینی می شود با به بار نشستن برجام و نیز فعالیتهای بازاریابی و نمایشگاهی، صنعت سنگ محلات نیز رونق بگیرد.
شهرستان محلات در جنوب استان مرکزی در فاصله ۱۰۵ کیلومتری اراک واقع است.